طنز تلخ روزگار این است که ما نفت صادر می‌کنیم اما به‌دلیل عدم‌تولید تمامی فراورده‌های نفتی مورد نیازمان در داخل کشور مجبوریم از همان کشورهایی که نفت را از ما می‌خرند فراورده‌های نفتی با قیمتی بالاتر خریداری کنیم تا به بخشی از نیاز داخلی کشور به فراورده‌ها که از طریق تولید داخل تأمین نمی‌شود، از راه واردات پاسخ دهیم. البته مجموعه عواملی موجب شده که زمینه تولید فراورده‌های نفتی در کشور با مشکلات امروز مواجه شویم.
به‌عنوان مثال در طول سال‌های پیش از پیروزی انقلاب، ایجاد ظرفیت لازم برای تولید فراورده‌های نفتی، هیچگاه در اولویت‌های اصلی قرار نداشت و پس از پیروزی انقلاب نیز جنگ تحمیلی هشت ساله، زیان‌های فراوانی به تأسیسات پالایشگاهی کشور وارد کرد که موجب شد نه تنها در ایجاد ظرفیت‌های تازه برای تولید فراورده‌های نفتی با مشکل مواجه شویم، بلکه ظرفیت‌های موجود نیز به دلایلی همچون خرابی‌های ناشی از جنگ و فرسودگی، به مرور زمان با کاهش مواجه شدند و این در حالی بود که میزان مصرف فراورده‌های نفتی در کشور به‌ویژه بنزین به‌طور لجام‌گسیخته‌ای در حال افزایش بود.
پاسخ به این نیاز رو به افزایش، با اجرای طرح‌های مقطعی امکان‌پذیر نبود و به همین دلیل باید طرح تازه‌ای تدوین می‌شد تا علاوه بر جبران کاستی‌های گذشته، ایران را در تولید فراورده‌های نفتی به جایگاهی برساند که شایسته یک تولید‌کننده بزرگ نفت در جهان است.
در همین راستا بود که اجرای 7 طرح توسعه پالایشگاهی به‌منظور افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های موجود کشور و احداث 7 پالایشگاه جدید در دستور کار قرار گرفت و هم‌اکنون کل این طرح‌ها به‌طور همزمان در حال اجرا است اما مشکلی که همواره پیشبرد اجرای این طرح‌ها و پروژه‌های عظیم را با دشواری‌هایی مواجه می‌سازد، مشکل کمبود منابع مالی است.
محدودیت منابع مالی دولت قطعا این فرصت را ایجاد نمی‌کند که ده‌ها پروژه پالایشی- با وجود نقش مهمی که در افزایش درآمدهای ارزی کشور پس از بهره‌برداری خواهد داشت- به‌طور همزمان اجرا شود و از منابع مالی دولتی هم بهره‌مند شود، به همین دلیل لازم است از روش‌های دیگری برای تأمین منابع مالی پروژه‌های پالایشی فوق به موازات بهره‌مندی از منابع مالی دولتی استفاده کرد تا شاهد تسریع در اجرای این پروژه‌ها باشیم.
یکی از راهکارهای مثبت و مثمرثمر برای تأمین مالی پروژه‌ها که در کشور ما بارها مورد آزمون قرار گرفته و با استقبال مردم هم مواجه شده، انتشار اوراق مشارکت است. با انتشار اوراق مشارکت می‌توان سرمایه‌های سرگردان مردم را جذب کرد و مصداق مثل معروف «قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود»، منبع مالی مناسبی برای اجرای پروژه‌های عمرانی و طرح‌های توسعه‌ای پیدا کرد.
البته بهره‌گیری از مزیت‌های انتشار اوراق مشارکت در پروژه‌های نفتی در کشور ما چندان پررنگ نبوده و در سایر حوزه‌ها از جمله راهسازی و سدسازی، بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است اما می‌توان از این ابزار مهم برای تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اجرای طرح‌های پالایشی استفاده کرد تا با رفع مشکل مالی این پروژه‌ها، شاهد تسریع در اجرای آن و قرار گرفتن ایران در زمره صادرکنندگان فراورده‌های نفتی در جهان باشیم.
